Çığır açıcı bilimsel atılımlarla Türkiye'nin Milli Teknoloji Hamlesine ve dönüşümüne liderlik edecek öncü kurumlardan biri olan TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) olarak 2022 yılında Milli Teknoloji Hamlesi’ni destekleyecek projelere imza attık. Sahip olduğumuz araştırma kabiliyetimiz, kapasitemiz ve alt yapımız ile geçtiğimiz yıl da ülkemizin bir adım daha ileriye gidebilmesi için özgün çözümler gelişirdik. 2022 yılı içerisinde hayata geçirdiğimiz projeler, iş birlikleri ve teknoloji fuarlarına kısaca değinmekteyiz.
MMU ALT SİSTEM PROJELERİMİZ
MMU LSS – Yaşam Destek Sistemi Projesi; Motor boşaltma havasından ayırdığı oksijeni fiziksel şartlara göre anlık ve doğru oranda pilota soluma havası olarak sağlayan ve manevralara bağlı olarak pilota binen Anti-G yükünden pilotu koruyan sistemdir.
MMU ExPS – Patlama Önleyen Sistem Projesi; Motor boşaltma havasından ayırdığı Azot’u irtifaya bağlı olarak yakıt tanklarına basınçlı olarak sevk eden ve yakıt tanklarının inert hale gelmesini sağlayan sistemdir. Uçakta yakıt buharı kaynaklı patlama riskini azaltmakta ve yakıt tankında yakıt kaynamasını önlemektedir.
MMU HAVSET – Hava Kanalı İçin Düşük Görünürlük Özelliği Sağlayan Set Geliştirilmesi Projesi; Milli Muharip Uçağı’na “Radarda Görünmezlik Özelliği Kazandırılması”na yönelik, Hava Kanalı’na yerleştirilerek radarda düşük görünürlük özelliği sağlayan Set’in elektromanyetik tasarımı, optimizasyonu ve model ölçümleri gerçekleştirilmektedir.
MMU FRESEÇ – Düşük Görünürlük Özelliği Sağlayan Frekans Seçici Yüzeylerin Elektromanyetik Olarak Modellenmesi ve Uygulanması Projesi; Milli Muharip Uçağı’na “Radarda Görünmezlik Özelliği Kazandırılması”na yönelik, elektromanyetik olarak modellenmekte olan frekans seçici yüzeylerin, radom yapılarında frekans seçici özellikte RF geçirgenliği sağlaması amacıyla; elektromanyetik modelleme, tasarım, analiz ve optimizasyon yazılımları geliştirilmektedir.
AYAP-1'DE KULLANILACAK SABİT GÜNEŞ PANELLERİNİ TUBİTAK MAM ÜRETECEK
Türkiye Uzay Ajansı (TUA)’nın hazırladığı Milli Uzay Programı içerisinde yer alan “Ay Araştırma Programı-1” için tasarlanmakta olan Uzay Aracı’nda yüksek güvenilirlik isterlerini karşılayacak nitelikte Uzay Kalifiye Güneş Panelleri’nin tasarımı, geliştirilmesi, testleri ve üretimi, TÜBİTAK MAM, Malzeme Teknolojileri Başkan Yardımcılığı, Fotovoltaik Teknolojiler Araştırma Takımı tarafından gerçekleştirilecek.
TÜRKİYE'NİN İLK YERLİ VE MİLLİ UZAY KALİFİYE GÜNEŞ PANELİ GÖREVE HAZIR
TÜBİTAK MAM Malzeme Teknolojileri Başkan Yardımcılığı Fotovoltaik Teknolojiler Araştırma Takımı tarafından İMECE Uydusu için üretilen Uzay Kalifiye Güneş Paneli uçuş modeli uluslararası standartlara uygun olarak yer seviyesi kabul testlerini başarı ile tamamlamış olup teslimatı gerçekleştirildi. Kurulan altyapı ve edinilen bilgi birikimi ile ülkemizde ilk defa yerli ve milli imkânlarla uluslararası standartlarda Uzay Kalifiye Güneş Paneli üretimi tamamlanmış, yer seviyesi kabul testlerini başarı ile geçmiş ve teslimatı gerçekleştirilmiştir.
YIL İÇERİSİNDE BİRÇOK İŞ BİRLİĞİ SAĞLANDI
2022 yılı boyunca TÜBİTAK MAM olarak birçok önemli iş birliğine, iyi niyet anlaşmasına ve protokole imza attık.
TÜBİTAK MAM-ASSAN GROUP ile “Füze Teknolojileri Kontrol Rejimine tabi Enerjetik Malzemeler”, TÜBİTAK MAM, DELTA V AŞ, 3D WOVEN A.Ş. ile “3D Karbon/Silisyum Karbür Kompozit Nozul Üretimi İçin Protokol” gibi birçok başarıya imza atıldı.
TÜBİTAK MAM bir diğer imzayı da Havacılık Motor Malzemeleri Geliştirilmesi Programının Faz-2 (KÜLÇE) aşaması için attı. Proje ile 2020 yılı içerisinde başlatılan FAZ-1 (CEVHER) Projesi’nin devamı olarak mevcut durumda yurt dışından temin edilen havacılık gaz türbin motor malzemelerinin geliştirilmesi ve toz teknolojisi ile türbin diski üretimi proseslerinin geliştirilmesi sağlanacak.
KBRN TEKNOLOJİLERİMİZ, ULUSLARARASI ETKİNLİKLERDE KULLANILDI
Mehmetçik 2022 yılında Katar’da düzenlenen FIFA Dünya Kupası sırasında olabilecek bir kimyasal tehdit için TÜBİTAK MAM tarafından yerli ve milli olarak geliştirilen Kimyasal Harp Maddeleri Belirleme Cihazını kullandı.
TEİAŞ ELEKTRİK GÜÇ KALİTESİ VE ŞEBEKE İZLEME SİSTEMİ CİHAZI PROJESİ
Türkiye’nin elektrik enerjisini izlemek hedefiyle, Elektrik İletim Sisteminin bütüncül yapıda izlenebilmesi için yaklaşık 20.000 adet ölçüm noktasının enerji kalitesini yazılım ve donanım yetenekleri ile birlikte eş zamanlı olarak kayıt altına alıp merkezi izleme sistemine gönderecek TEİAŞ Elektrik Güç Kalitesi ve Şebeke İzleme Sistemi Cihazı Projesi’ne başladık.
SAHA EXPO 2022’DE TÜBİTAK MAM RÜZGÂRI ESTİ
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) 2022’de üçüncüsü düzenlenen SAHA EXPO Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayi Fuarı’na katılım sağladı. 57 ülkeden 250 yabancı ve 750 yerli firmanın bir araya geldiği fuarda yerli ve yabancı ürünler tanıtıldı.
Savunma, hava, deniz ve uzay sanayine yönelik üretim yapan üreticileri, tedarikçileri ve firmaları buluşturan organizasyonda milli teknolojilerimiz ve Ar-Ge yetkinliklerimiz tanıtıldı. Bunun yanı sıra, B2B görüşmeleri gerçekleştirildi. TÜBİTAK MAM fuarda, İçme Suyunda Kimyasal Harp Maddeleri Tespit Sistemi, Kimyasal Harp Maddeleri Belirleme Cihazı (MAM-CDET), Yakıt Pilli Şarj Sistemi, Karbondioksit (Co2) Tutucu Kalipatron, Plastik Bağlı Patlayıcılar, Açık Gözenekli ve Hafif Metal Yapılar Metal Köpük – Bal Peteği – Lattice (Kafes), Yüksek Sıcaklık Karbon Kompozit Malzeme, Kristal Türbin Kanatçığı ve Uzay Kalifiye Güneş Paneli ürünlerini tanıttı. Ürünler, ziyaretçiler tarafından yoğun ilgi gördü.
BÜTÜNLEŞİK SONAR SİSTEMİ GELİŞTİRME PROJESİ
TÜBİTAK MAM tarafından geliştirme çalışmaları devam eden yeni Sonar Projesi, artırılmış hedef tespit ve lokalizasyon özellikleri ile açık denizlerdeki tehditlere karşı Mavi Vatan’ın korunması için Türkiye’nin elini güçlendirecek. Millî Savunma Bakanlığı ile yürütülen bu proje kapsamında geliştirilecek Sonar Sistemi, askeri gemilere entegre edilebilecek.
Prototip üretimleri başlayan projeyle Türkiye, bu teknolojiye sahip az sayıda ülkeden biri olacak. Bütünleşik Sonar Sistemi, milli güvenliğe olduğu kadar ekonomiye de ciddi katkı sağlayacak. Sistemin dost ve müttefik ülkelere ihracatı Türkiye’ye büyük bir rekabet üstünlüğü getirecek.
Sonarın geliştirildiği Kocaeli Gebze’deki TÜBİTAK MAM’ı ziyaret eden Bakan Varank, “Bu Yeni Milli Sonar, Türkiye’nin MİLGEM Gemisi için geliştirilen ilk Milli Sonar Projesi’nde olduğu gibi yeni inşa edilecek olan TF-2000 Hava Savunma Harbi Muhribi’nde kullanılacak. Bu Sonar da Türkiye’nin ilk Hava Savunma Gemisi’nde kullanılacak ve Türkiye’ye çok ciddi kabiliyetler kazandıracak.” dedi.
TÜBİTAK MAM KAPILARINI BİGG GİRİŞİMCİLERİNE İKİ FARKLI PROGRAM İLE AÇTI
BiGGbio ile TÜBİTAK MAM olarak paydaşlarımız; Marmara Teknokent, ODTÜ Teknokent ve ReDis Innovation ile yetkinliklerimizi birleştirerek gıda-sağlık dikeyinde girişimcilik ekosistemini geliştirmeyi amaçlıyoruz. TÜBİTAK MAM ‘ın yaşam bilimleri alanında sahip olduğu güçlü altyapımızı ve teknik uzmanlığımızı girişimcilerin hizmetine sunuyoruz. TÜBİTAK MAM öncülüğünde hayata geçirilen ve Türkiye' de bir ilk olan Gıda Temalı Kuluçka Merkezi ve TÜGİP-Türkiye Gıda İnovasyon Platformu'nun imkânlarından yararlanma fırsatı sunuyoruz.
BiGG-LABSOUT ile Türkiye’nin Akademik Girişimcilik Odaklı ilk BiGG Sürecini başlatmış bulunuyoruz. Paydaşlarımız ODTÜ Teknokent, Sabancı Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi (SUNUM), ODTÜ Güneş Enerjisi Araştırma ve Uygulama Merkezi (GÜNAM) ve ODTÜ MEMs Merkezi ile akademisyen girişimci adaylarına; şirketleşmeye giden süreçte, güçlü altyapımızla akademisyenlere özel girişimcilik eğitim programları ve teknik mentorluk desteği ile yol göstermeyi hedefliyoruz.
TÜBİTAK MAM'IN YER ALDIĞI RHE-MEDiation PROJESİ DESTEKLENMEYE HAK KAZANDI
Avrupa Birliği Horizon Europe (HE) projeleri kapsamında, HORIZON-MISS-2022-OCEAN-01-03 nolu çağrısına Eylül 2022’de sunulan RHE-MEDiation (Responsive Hub for Long Term GovernancE to Destress the MEDiterranean Sea from Chemical Pollution) projesi, hakem değerlendirmesi sonucu 15 puan üzerinden 14.5 puan alarak desteklenmeye hak kazanmıştır. Aynı çağrıya sunulan projeler içinde en yüksek hakem değerlendirme puanını almıştır. Projenin koordinatörlüğünü İtalyan RINA CONSULTING SPA üstlenirken, proje ülkemizde TÜBİTAK MAM ve Yurt Mühendislik ile birlikte toplam beş farklı ülkeden (İtalya, Portekiz, Türkiye, Yunanistan, Belçika) 11 kurumun iş birliğinde yürütülecektir. Çağrının amacı, denizlere ulaşan kimyasallardan (ağır metaller, kalıcı organik kirleticiler, bitki koruma ürünleri (pestisitler, biyositler)) kaynaklanan kirliliği azaltmak ve iyileştirmek için yenilikçi, tekrarlanabilir çözümler sunarak denizlere ulaşan kirliliğin en az %50 oranında azaltılmasının hedeflenmesidir.
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezimiz (MAM) kapsamındaki araştırma gruplarımızla; Gıda Teknolojileri ve Gıda Güvenliği, KBRN Savunma, Medikal Biyoteknoloji, İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik (kutup araştırmaları, su yönetimi ve arıtım, döngüsel ekonomi, hava kalitesi ve çevresel gürültü, deniz araştırmaları, yer bilimleri araştırmaları, ileri malzemeler, sensör sistem, temiz enerji, hidrojen ve yakıt pili, güç elektroniği, yenilenebilir enerji ve güç sistemleri, kimyasal proses teknolojileri ve enerjetik malzemeler) alanlarında ve teknolojilerinde öncül araştırmalar yapmaya ve ekosisteme yenilikçi çözümler üreterek katma değer kazandırmaya devam ettik.
TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK GIDA İNOVASYON MERKEZİ KAPILARINI AÇTI!
Gıda ve içecek sektöründe faaliyet gösteren firma ve girişimlere açık olan Gıda İnovasyon Merkezi, Gebze’deki TÜBİTAK MAM’da hayata geçti. Sektörün yenilikçi ürünlerini tasarlayacağı, geliştireceği ve analiz edeceği teknolojik bir altyapıya kavuşturan Merkez, ileri teknoloji barındıran özellikleriyle dikkat çekiyor.
6. ULUSAL KUTUP BİLİMLERİ ÇALIŞTAYI
Cumhurbaşkanlığı himayelerinde ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde “Ulusal Kutup Bilim Programı 2018-2022” kapsamında, 2017 yılından bu güne Ulusal Kutup Bilimleri Çalıştayları yıllık olarak düzenlenmektedir. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Kutup Araştırmaları Enstitüsü (TÜBİTAK MAM KARE) tarafından organize edilen 6. Ulusal Kutup Bilimleri Çalıştayı, 30 Kasım - 1 Aralık 2022 tarihinde Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) ev sahipliğinde Trabzon'da gerçekleştirildi. İki gün süren Çalıştay’da ulusal kutup bilim seferlerinden elde edilen sonuçlar tartışıldı. Çalıştay’da, 1 Aralık Dünya Antarktika Günü kutlamaları da yapıldı.
2022 TEKNOFEST KARADENİZ
Samsun-Çarşamba Havalimanı’nda düzenlenen TÜBİTAK’ın paydaşı olduğu TEKNOFEST KARADENİZ 2022, görkemli bir kapanış töreniyle sona erdi. Törende 600 binden fazla yarışmacının başvurduğu yarışmalarda ikinci ve üçüncü olanlar ödüllerini aldı. TÜBİTAK standı TEKNOFEST boyunca en kalabalık noktalardan biriydi. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM), Sismometre ile Yer Hareketlerini Anlık Ölçme, Parmak İzi Tozları ile Deneysel Etkinlik, Mikroskopta Farklı Materyallerin Uygulaması, Mikroplastiklerin Tespiti gibi etkinliklerin yanı sıra, Antarktika Belgesel Gösterimi, Kutuplarda Türk Bilim İnsanlarının çektiği fotoğraflardan oluşan Kutup Sergisi, Türk araştırmacıların kutuplarda giydiği kutuplara özel olarak dikilen kıyafetler de ziyaretçilerin beğenisine sunuldu. Albatros, Balina, Penguen ve Kutup Ayısı Maskotları da kutup canlılarının yaşamını ziyaretçilere aşılamak ve farkındalık oluşturmak amacıyla etkinlik boyunca özellikle çocukların gözdesi oldu. Kutup Canlıları Eşleştirme Oyunu, Atıksu Filtrasyon Oyunu gibi oyunlarla çocuklarda farkındalık oluşturmak hedefiyle özellikle gençlerin ilgisini çekti. MAM etkinliklerine 20 bini aşkın kişi katıldı.
5-7 AĞUSTOS 2022, TRABZON BİYOTEKNOLOJİ İNOVASYON YARIŞMASI
2022 TEKNOFEST Biyoteknoloji İnovasyon Yarışması (yarışma final değerlendirmeleri) 5-7 Ağustos tarihleri arasında Trabzon'da Akyazı Stadı (Medical Park Stadı) lokasyonunda gerçekleştirilmiştir. Her yıl başvuru sayısı artan Biyoteknoloji İnovasyon Yarışması’na geçtiğimiz yıl toplamda 3592 başvuru gerçekleşmiştir. Önceki yıllara bakıldığında; 2021 yılı için 719, 2020 yılı için ise 428 yarışma başvurusu gelmiştir.
MAM ziyaretini kapsayan iki fikir kategorisine MAM Özel Ödülü (ORİGAMİ, GİFACUP) verilmiştir. Özel Ödül ile öğrenciler, bir hafta boyunca MAM’da ki uzman hocalarla çalışma imkânı bulmuşlardır.
