TÜBİTAK MAM, ülkemizin dışa bağımlı olduğu ürünlerin milli imkânlar ile yerli üretimi için gıda üretimi sonucu açığa çıkan atıkların, katma değerli ürünlere dönüştürülmesi için proje geliştiriyor.
TÜBİTAK MAM Yaşam Bilimleri Başkan Yardımcılığı koordinasyonunda; Ankara Üniversitesi, Konya Selçuk Üniversitesi ve Tarım Kredi Yem San. ve Tic. A.Ş’nin de ortağı olduğu “Biberiye ve Kekik Posalarından Yüksek Antimikrobiyal ve Antioksidan Aktiviteli Fermente Yem Katkı Maddelerinin Geliştirilmesi” projesi T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) tarafından desteklenmektedir.
Ülkemiz çok çeşit ve sayıda tıbbi aromatik bitkinin tarımı ve yetiştirilmesi için elverişli bir coğrafyada bulunuyor. Tıbbi aromatik bitkilerden elde edilen özütler; antimikrobiyal aktivite ve antioksidan etkiden dolayı, lezzet ve verim arttırıcı olarak yemlere ilave edilmektedir.
Ülkemizde bitkisel kökenli fermente yem katkıları pazarını, büyük oranda ithal ürünler oluşturmaktadır. Bu ürünler; kurutulmuş ham maddelerden etken maddelerin ekstre edilmesi ve ekstraktların dolgu maddeleri ile birlikte işlenmesi ile üretilmektedir. Tıbbi aromatik bitkilerden esansiyel (uçucu) yağların ekstraksiyonundan sonra kalan posalar, genellikle kompost üreticileri tarafından organik atık olarak kullanılmaktadır. Aromatik bitkiler; uçucu yağlara ek olarak polifenol, konjuge tanenler ve flavanoidler gibi biyoaktif pek çok bileşik içermektedir. Biyoaktif maddelerin büyük çoğunluğu aglikonlar veya konjuge tanenler gibi daha büyük moleküllere bağlı bulunmaktadır. Bu moleküllerin biyoyararlılığının arttırılması ve özellikle proteinlere bağlanarak sindirimi engellememesi için serbest hale geçirilmeleri gerekmektedir.
Biyoaktif bileşiklerin serbest hale geçirilmesi için bu posalar starter kültür suşları ile fermentasyon işlemine tabi tutulacaktır. Starter kültürler ile fermente edilmiş posalar; sindirilebilirlik, antimikrobiyal ve antioksidan aktiviteleri bakımından taranacak ve başarılı bulunan ürünler pilot ölçekli olarak üretilip, uygun yöntemlerle kurutularak hayvan denemelerinde etkinlikleri test edilecektir.
Bu çalışma ile ithalatın azaltılması hedeflenirken aynı zamanda ekstraksiyondan arta kalan posaların kullanımı ile ham madde maliyetleri düşecek ve atık posaların katma değerli ürünlere dönüşümü sağlanacak. Yüksek enerji kullanımına ve altyapı yatırımına ihtiyaç duyan ekstraksiyon basamağı yerine fermantasyon ile etken maddelerin açığa çıkartılarak, çevreci ve düşük maliyetli üretim metodu geliştirilmiş olacak.
Bu projeyle hem ülkemizin sıfır atık vizyonuna hem de dışa bağımlı olduğumuz ürünlerin milli imkânlar ile üretimi vizyonuna katkı sağlanabilecektir.
Projeyi destekleyen kurum:
 |
T.C. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI TARIMSAL ARAŞTIRMALAR VE POLİTİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ |
