TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM), yerli kenevir çeşidindeki Tetrahidrokannabinol (THC/Esrar) oranının daha da düşürülmesi için çalışmalar yürütüyor. Çiftçilerin esrar kaygısı olmadan kenevir bitkisi ekebilmesine olanak sağlayacak projede, THC’nin sentezinden sorumlu enzim genetik olarak susturulmaya çalışılıyor.
THC sentezi iklimsel koşullardan fazla etkilenen bir mekanizmadır. Bu nedenle farklı iklim koşullarına sahip illerimizde aynı kenevir çeşidinin tohumları ekilse bile, farklı oranlarda THC içeriğine sahip olabilirler. Kenevirin açık arazilerde tarımının yapılabilmesi için THC içeriğinin kanunen belirlenen sınırın altında olması gerekir.
Yürütülmekte olan “Cannabis Projesi” ile kenevir bitkisindeki THC miktarının biyoteknolojik yöntemlerle azaltılması ve bu miktarın iklimsel koşullardan etkilenmeden sabit kalması hedeflenmektedir.
DNA’sında değişiklik yapılan kenevir yapraklarından yeni bitkileri geliştiriliyor
TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü’nde (GMBE) bitkilerin moleküler genetiği üzerine çalışmalar gerçekleştiren Başuzman Araştırmacı Doç. Dr. Selma ONARICI Atlas Dergisiyle gerçekleştirdiği röportajda, “Kenevir DNA’sında hedeflenen değişiklikleri yapacak moleküler araçlar, ilk olarak kolay ve hızlı üreyen bakteriler içinde dizayn ediliyor. Çalışmalar belli bir aşamaya geldikten sonra bu bakteri bitkiye veriliyor, yani bitki bakteriyle enfekte ettiriliyor. Böylece istenen DNA bölgesi, bitkinin kendi DNA’sına girmiş oluyor. TÜBİTAK MAM’daki çalışmalar da tam olarak bu aşamada. Bitki büyüyünce THC’si olup olmadığı ve diğer tüm genlerinin aktiviteleri kontrol edilecek. Bitkinin tüm özellikleri aynı kalırken, sadece esrar üretiminin durmasını hedefliyoruz. Böylece söz konusu kenevir çeşidini güvenlik açısından sorun oluşturmayacak şekilde açık arazide üretmek mümkün olabilecek“ dedi.
Kenevirin Çok Geniş Kullanım Alanı Bulunuyor
Endüstriyel kenevir yaklaşık 25.000 ürünün yapısında hammadde olarak kullanılabiliyor. Kenevir, gıda, sağlık, yem, tekstil, inşaat, otomotiv, biyoenerji, biyokompozit ve biyoplastik sektörleri için değerli bir hammadde. Kökünden tohumuna kadar tüm parçaları değerli ürünlere çevrilebilen kenevir, sıfır atık projesi için olduğu kadar Avrupa Yeşil Mutabakatının öngörülerine de uygun bir bitki. Ülkemizde, geçmişte var olan kenevir sektörünün, yeni geliştirilecek yerli kenevir çeşitleri ile tekrar canlandırılması ekonomik açıdan büyük önem arz ediyor.
