TÜBİTAK Gökyüzü Gözlem Etkinliği, Bursa Uludağ’ın eteklerindeki Kirazlı Yaylası’nda Türkiye’nin dört bir yanından gök bilim meraklılarını bir araya getirdi. Astronomi meraklıları, perseid meteor yağmuru ile adeta görsel bir şölen yaşadı. Etkinliğin açılışını Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ve TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal yaptı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, TÜBİTAK Gökyüzü Gözlem Etkinliği’nin açılış töreninde “Gözlem etkinliğimizi, Milli Teknoloji Hamlesi vizyonuyla artık Anadolu’nun dört bir yanında 7’den 70’e çok daha geniş bir katılımla düzenleniyor. Hava ve ışık kirliliği açısından yaptığımız incelemeler sonucu bu yıl gökyüzü gözlem şenliğimiz için Bursa Uludağ Kirazlıyayla’yı uygun alan olarak tespit ettik.” dedi.
“Etkinliğimize 81 ilimizden yapılan 14 bin 506 başvuru, yeni bir rekoru beraberinde getirmiş oldu. Yapılan değerlendirme ve kura sonucu bin 47 şanslı gökbilim meraklısı bizlerle birlikte bu heyecanı paylaşıyor. Gökbilim sevdalılarının gökyüzü gözlem etkinliğimize göstermiş olduğu yoğun ilgi, bizim için bir gurur kaynağı.” diyen Kacır, “Perseid meteor yağmurunun en yoğun gerçekleşeceği günlerde düzenlediğimiz gözlem etkinliğimiz boyunca; gün içinde özel filtreli teleskoplarla güneş gözlemleri yapacağız, gece saatlerinde de galaksileri, yıldız kümelerini ve gökcisimlerini gözlemleyeceğiz. 39 teleskop eşliğinde bu laboratuvarda yer alan yıldızları, gök adaları, nebulaları keşfedeceğiz. Satürn, Jüpiter, Mars, Uranüs gezegenleri ile uydumuz Ay’ı gözlemlerken Uluslararası Uzay İstasyonu’nu birlikte izleyeceğiz. Tüm bunlarla beraber bilim insanlarımız; öte gezegenler, uydu teknolojileri, asteroitler, yıldız örtülmeleri gibi konularda sunumlar yaparak katılımcılarımızı bilgilendirecek.” ifadelerini kullandı.
“Bilim ve teknoloji atılımlarını uzaya taşıyan bir Türkiye var”
“Sevgili gençler; nasıl ki Alper Gezeravcı ve Tuva Cihangir Atasever gökyüzünün sınırlarını aştı, ay yıldızlı bayrağımızı uzaya taşıdıysa, sizin hayallerinizin sınırları da bu ufkun ötesine geçecek. Şüphesiz geleceğin astronotları, Türk bilim insanları, astronotları, astronomları bugün aramızda yer alan gök bilimi meraklıları arasından çıkacak.” vurgusu yapan Bakan Kacır, “Milli Teknoloji Hamlesi vizyonumuz doğrultusunda insanlığın ve ülkemizin geleceği için uzayın sunduğu fırsatlardan en üst düzeyde istifade ederek, ülkemizin teknolojik bağımsızlığını tesis etmeyi, uzaydaki hak ve menfaatlerimizi en üst düzeyde korumayı tarihi sorumluluk olarak görüyoruz. Bu anlayışla, geride bıraktığımız 22 yılda uzay bilimi ve teknolojilerinde insan kaynağı, tasarım ve mühendislik yetkinliği açısından güçlü bir altyapı kurduk. Artık bilim ve teknoloji atılımlarını uzaya taşıyan bir Türkiye var. “ değerlendirmelerinde bulundu.
Bakan Kacır, “Türkiye Yüzyılı’nda da hayata geçirdiğimiz milletimizin istiklali ve istikbali için kritik öneme sahip projelerle daha gür bir sesle ‘uzayda biz de varız’ diyoruz. Metre altı çözünürlüğe sahip yer gözlem uydumuz İMECE’yi millî imkânlarımızla geliştirdik ve ürettik. Geçtiğimiz yıl nisan ayında yörüngesine yerleşerek uzayda yerini almasını sağladık. Türk mühendislerin eseri millî gururumuz İMECE, coğrafi kısıtlama olmaksızın Dünya’nın dört bir yanından yüksek çözünürlüklü görüntü elde ediyor. İMECE uydusunda elde ettiğimiz yetkinliği bir adım daha ileriye taşıyarak yerli ve millî haberleşme uydumuz TÜRKSAT 6A’yı yine kendi insan kaynağımızın alın ve akıl teriyle geliştirdik. Kendi haberleşme uydusunu üretebilen, test edebilen ve geliştiren 11 ülkeden birisi olarak uydu üretiminde artık A takımında yer alan bir Türkiye var.” diye konuştu.
“Ülkemiz uzay bilim tarihi açısından imza niteliğindeki bu projeler, Milli Uzay Programımız doğrultusunda güçlü ve bağımsız bir Türkiye’nin yerini uzayda da tahkim etmek için kararlılığımızın bir göstergesidir. “Ay Programı”mız kapsamında, mühendislerimiz ve bilim insanlarımız tarafından tasarlanan ve üretilen uzay aracıyla Ay’a erişeceğiz. Uluslararası iş birlikleriyle kuracağımız uzay limanıyla ülkemizin uzaya bağımsız erişimini temin edeceğiz. İleri seviyede uzay gözlemleri için yürüttüğümüz Doğu Anadolu Gözlemevi projesini tamamlayarak, bölgemizin en gelişmiş teleskopuna sahip olacağız.” diyen Kacır, “Bursa’ya kazandırdığımız GUHEM gibi yurdumuzun dört bir yanında açacağımız yeni bilim merkezleriyle gençlerimizi uzay bilim ve teknolojileriyle buluşturacağız. Dünyanın en büyük havacılık, uzay ve teknoloji festivali TEKNOFEST’le, gökyüzü gözlem etkinlikleriyle, eğitim ve girişimci destek programlarıyla uzay bilimi ve teknolojilerinde ülkemizin en kıymetli hazinesi insan kaynağımıza, yani siz değerli gençlerimize yatırım yapmayı hız kesmeden sürdüreceğiz. Gözlerinin içi bilim aşkıyla parıldayan ve keşfetme heyecanıyla ışıldayan gençlerimizin azmi ve enerjisiyle nice başarılara imza atacağımızdan şüphe duymuyorum.” İfadelerini kullandı.
Bakan Kacır gençlere tavsiyelerde bulundu: “Geleceğimizin teminatı sevgili gençler, sizler yarınlarımızın umudusunuz. Bu toprakların evlatları olarak geleceğimiz adına sizlerden beklentimiz büyük. Bizler sizinle yol arkadaşlığı yapmaktan gurur duyuyoruz. Geleceğin Türkiye’sini inşa ederken; alın terinize ve akıl terinize her zamankinden daha fazla ihtiyacımız var. Unutmayın ki; “Tam Bağımsız Türkiye” yolunda birlikte olacağız, beraber yol yürüyeceğiz. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak sizlere olan kesintisiz desteğimizi sürdüreceğiz.”
71 Yaşındaki Necla Balgat Heyecanını Paylaştı
Bakan Kacır, Gökyüzü Gözlem Etkinliği’nin en genç katılımcılarından 1,5 yaşındaki Bilal Uzun ve ailesi ile 71 yaşındaki Necla Balgat’ı sahneye davet etti. Duygularını paylaşan Necla Balgat’ın, “Bize bu şenliği yaşattığınız için çok teşekkür ediyorum. Geç kaldığımı düşünüyorum” sözleri üzerine, Bakan Kacır “Daha çok var, önümüzdeki yıllarda da beraber devam edelim. Daha önce hiç gözlem yaptınız mı?” ifadelerini kullandı.
Necla Balgat da, “Çağırırlarsa neden olmasın. İlk defa gözlem yapacağım. Gökyüzünü, yıldızları, Ay’ı, her şeyi çok merak ediyorum.” diyerek heyecanını paylaştı.
“3 gün boyunca 24 saat sürekli bir aktivitenin olduğu bir etkinlikteyiz”
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal da açılış töreninde yaptığı konuşmada TÜBİTAK’ın 61. Yılında 1998 yılından bu yana düzenlenen Gökyüzü Gözlem etkinliğinde ayrı bir heyecan yaşadıklarını ve etkinliği Bursa'da ilk kez gerçekleştirdiklerini kaydederek, “Uzunca yıllardır bu etkinliği yaptığımız Antalya Saklıkent. Geçtiğimiz yıl da oradaydık. Yine Sayın Bakanımız da bizimleydi. Bu yıl ise Bakanımızın farklı illerde de yapılması talimatıyla Bursa Uludağ’dayız. Çok güzel bir atmosferdeyiz. Özellikle geceleyin beklediğinize değecek göreceksiniz.” diye konuştu.
Etkinliğe ilişkin bilgiler paylaşan Mandal, “Gün boyu çocuklarımızla, gençlerimizle, geleceğin teknoloji yıldızlarıyla ve gök bilim meraklıları ile birçok etkinliği birlikte gerçekleştirdik. Yarın ve Pazar günü de devam edecek. Aynı zamanda bu salonda ülkemizin en iyi bilim anlamındaki teknoloji anlamındaki hocaları, astronomları, astronotları sizlere sunum yapacak. Eminim birçok sorumuz var. Hatta bazen çekiniyoruz sorularımızı sormaya. Ama hiç çekinmeden rahatlıkla sorabileceğiniz etkinliklerimiz olacak. Pazar günü de yarışmamız var. Geceleri de ki esas gelme amacımız o. Gökyüzü gözlem etkinliklerimizi gerçekleştireceğiz bugün akşam, bu gece ve yarın sabaha kadar. O yüzden 3 gün boyunca 24 saat sürekli aktivitenin olduğu bir etkinlikteyiz. Hem eğitmek hem öğrenmek, aynı zamanda denemek, uygulamak, görmek ve gök cisimlerinin tümünü tanımak… Bu etkinlikte bunların hepsini yapıyoruz.” dedi.
“Sizlerle birlikte gerçekleştiriyor olduğumuz bu etkinlik vasıtasıyla esasında biz tarihi bir sorumluluğu da yerine getiriyoruz.” vurgusu yapan Mandal, “Çünkü bu coğrafya astronominin doğduğu ve geliştiği bir coğrafya. Bütün dünyanın örnek aldığı 1500’lü yıllarda Uluğbey'den, Ali Kuşçu'dan, Takuyiddin’den hem astronom, bilim insanı olarak bahsedildiği hem de dünyanın ilk ve örnek gösterilen rasathanelerinin yapıldığı bir coğrafyadan geliyoruz. Ancak arada bunlardan uzaklaştığımız bir dönem, bir boşluk var. İşte onu hızlı bir şekilde kapatabilmek için de biz 1998 yılından bu yana farkındalığı arttırmak için bir çaba içindeydik. Ama özellikle 2021 yılından itibaren Sayın Cumhurbaşkanımızın Milli Uzay programını ortaya koymasıyla bu artık bir yol haritasına ve stratejiye dönüştü. Bu yapmış olduğumuz etkinlik ile ülkemizin Milli Uzay Programı kapsamındaki 10 başlığına katkı sunuyoruz. Bu 10 başlıktan iki tanesi. Birincisi gökyüzünü anlamak ve izlemek… İkincisi ise çok daha kıymetli olan bu alanda insan kaynağı yetiştirmek. O da sizlersiniz. O yüzden bu etkinlik ve sizlerin burada olması gerçekten çok çok kıymetli.” değerlendirmelerinde bulundu
TÜBİTAK Başkanı katılımcılara soru sorun çağrısı yaptı: “Yedi yıldır bu etkinliklere katılan bir birisi olarak soru sormaktan çekinmemenizi tavsiye ediyorum. Burada 39 tane teleskobun başında 50 tane astronomumuz var. Gerçekten çok kıymetli arkadaşlarımız. Heyecanlı bir şekilde sizlerden gelecek soruları bekliyorlar. Buraya kaç kez gelirseniz o kadar çok öğreneceğiniz bir derin uzay var. Bu yıl tabii ekstra bir farklılığımız var, iki astronotumuz da bizlerle birlikte.”
Prof. Dr. Mandal, “2023 yılında Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. yıl dönümünde, 15 Nisan 2023'te İlk metrealtı çözünürlüğe sahip gözlem uydumuz İMECE’yi gönderdik. 2024'te ise yol haritamız çok daha kıymetliydi. İki astronotumuz uzaya gitti. Ama aynı zamanda önemli bir olay daha vardı. O da 9 Temmuz'da ilk yerli ve milli haberleşme uydumuz TÜRKSAT 6A’yı gönderdik. Bu yıl gerçekten Türkiye’nin uzayı en çok konuştuğu yıllardan birisiydi. Ve bu artarak devam edecek. “ dedi.
2 yaşındaki Muaz Mutlu ile görüştüğünü ve ondan çok etkilendiğini anlatan Mandal, “2 yaşındaki bir çocuk Jüpiter'i biliyor, Jüpiter'in özelliğini biliyor. En yakın gezegeni biliyor. En uzağa biliyor. Uranüs'ün özelliğini biliyor. Ben bu çocuklarımızı gördüğüm zaman, gençlerimizi gördüğüm zaman geleceğe çok daha fazla umutla bakıyorum. O yüzden iyi ki bu etkinlikleri yapıyoruz diyorum.” İfadelerini kullandı.
Törende, Bursa Valisi Mahmut Demirtaş ve Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Başkanı Yusuf Kıraç da birer konuşma yaptı.
Törene, AK Parti Genel Başkanvekili Efkan Ala, AK Parti Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez, Türkiye’nin ilk astronotları Alper Gezeravcı ile Tuva Cihangir Atasever de katıldı.
Bakan Kacır, konuşmaların ardından, Gökyüzü Gözlem Etkinliği katılımcıları ve protokol üyeleri ile birlikte fotoğraf çekildi.
Açılış töreninin ardından gözlem alanını TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ile birlikte gezen Bakan Kacır hem gözlem yapanlarla hem de astronomlarla sohbet etti.
Gece gözlemi gün aydınlanana kadar devam etti.
Astronotlar gençlerle buluştu
Etkinlik alanındaki konferans çadırında 3 gün boyunca birbirinden ilginç 19 sunum gerçekleştirildi.
Gökyüzü Gözlem Etkinliğinin 26. yılında, Türkiye Yüzyılı’na isimlerini altın harflerle yazdıran ilk Türk astronotlarımız Alper Gezeravcı ve Tuva Cihangir Atasever de deneyimlerini paylaşmak üzere gençlerle bir araya geldi.
Etkinliğin son gününde de bilgi yarışması düzenlendi. Bilgi yarışması sonunda birinci olan katılımcıya teleskop, ikinciye TÜBİTAK popüler bilim yayınlarından oluşan kitap seti, üçüncüye ise bir yıllık dergi aboneliği hediye edildi. Yarışmada derece alanlara ödüllerini TÜBİTAK BİTO Başkanı Ömer Kökçam yaptı. Ödül takdiminin ardından kapanış konuşmasını da gerçekleştiren Kökçam güzel bir etkinliğin geride kaldığını belirterek tüm katılımcılara teşekkür etti. TÜBİTAK’ın 61 yaşında olduğunu hatırlatan Kökçam, Bilim ve Teknik dergisinin 57 yıldır nesiller yetiştirdiğini kaydetti. Kökçam, bilim ve topluma hitap eden etkinliklerin artarak devam edeceğini de vurguladı.
Gökyüzü Gözlem Etkinliğine bini aşkın kişi katıldı. Cumartesi günü düzenlenen halk gününde de binlerce kişinin ziyaret ettiği etkinlikte 3 gün 2 gece boyunca her yaş grubuna yönelik bilim ve teknolojide farkındalık artırıcı atölye ve etkinlikler düzenlendi.
TÜBİTAK çadırındaki atölyelere katılan çocuklar TÜBİTAK tarafından düzenlenen bilimsel etkinliklere katılarak hem eğlendi hem de öğrendi.