TÜBİTAK MAM GE yürütücülüğünde 01/02/2014 tarihinde başlayan Yüksek Kaliteli Kuru Kayısı Üretimi için Kükürtleme, Kurutma ve Depolama Sistemlerinin Geliştirilmesi–TARAL 1007 projemiz, kamu kuruluşu (TAGEM-Kayısı Araştırma Enstitüsü), özel sektör (Gökser Makine), üniversite (İnönü Üniversitesi) işbirliği ile TÜBİTAK MAM’da Gıda Enstitüsü, Kimyasal Teknoloji Enstitüsü ve Enerji Enstitüsünün ortak çalışmaları ile devam etmektedir.
Hijyenik ve standart özelliklerde yüksek kaliteli kayısı üretimi hedefi ile amacımız kontrollü ve homojen kükürtleme ve güneş enerjisi destekli hijyenik, hızlı kurutma sistemleri geliştirmektir.
Proje kapsamında,
- Kurutmalık kayısı çeşitlerinin fizyolojik ve biyokimyasal ve kalite özelliklerinin belirlenmesi,
- Kükürtleme ve Kurutma Sistemleri tasarımı için gerekli verilerin elde edilmesi ve tasarımlarının yapılması,
- Sistemlerinin modüler prototiplerinin pilot ölçekte imalatı ve optimizasyonlarının gerçekleştirilmesi,
- Farklı kükürt düzeylerinde kurutulan kayısıların kalitelerinin en az 1 yıl boyunca korunabilmesi için destekleyici yöntemler, ambalajlama ve depolama koşullarının geliştirilmesi faaliyetleri yürütülmektedir.
Projede çoklu disipliner yaklaşımla konusunda uzman araştırmacılar görev almakta ve laboratuvar ve pilot ölçekte çalışmaların yanı sıra, saha denemeleri ile ortak çalışmalar yürütülmektedir.
Türkiye, kurutulmuş ürünlerde, kuru üzümden sonra en fazla geliri kuru kayısıdan sağlamakta ve ihracatından yılda yaklaşık 300.000 milyon $ gelir elde etmektedir. Dünya kuru kayısı ihracatında birinci sırada olan ülkemiz, bu ürünün dünya piyasalarındaki fiyatını belirleyememektedir. İhracat miktarı artmasına karşın kalitede yaşanan sorunlara da bağlı olarak elde edilen gelirde düşüş yaşanabilmektedir. Dünya kayısı pazarının toplam değerinin 6 milyar $ olduğu göz önünde bulundurulduğunda, kayısıdan elde ettiğimiz yaklaşık 300 milyon $ gelirin en az 5 kat daha fazla olması gerekmektedir. Kayısı işleme koşullarının iyileştirilmesi ve devamında katma değeri yüksek ürünler elde edilmesi ise gelirimizin artırılması yolunda yapılması gereken en önemli aşamalardandır. Bu proje ile, ihracatta kükürtleme ve kurutma kaynaklı yaşanan kalite sorunlarına çözüm üretilmiş ve yüksek kalitede kuru kayısı üretimini sağlayacak kontrollü ve hijyenik üretim yapılabilecek, enerji ve çevre dostu sistemler geliştirilmiş olacaktır.
