ENERJİ
ATHOM
Akım Tahmin ve Havza Optimizasyon Modeli
ATHOM; havzadaki su yapılarına gelecek akımın tahmin edilmesi ve buna bağlı olarak depolama tesislerinin su bütçelerinin hazırlanarak günlük, aylık ve yıllık bazda işletilmesini sağlayan bir ürün olarak tasarlanmıştır. Bu ürün içerisinde akım tahmin modelleri ve havza işletme modelleri yer almaktadır. Akım Tahmin ve Havza Optimizasyon Modeli (ATHOM) projesi kapsamında geliştirilmiştir.
ATHOM içerisinde kısa ve uzun süreli olmak üzere iki tahmin modeli geliştirilmiştir. Kısa süreli tahminler ile taşkın riski 10 gün öncesine kadar tespit edilerek baraj rezervuarında ve nehir yatağında taşkın olmadan tüm havzanın en verimli şekilde işletilmesi sağlanmaktadır. Uzun süreli tahminler ise 15 aya kadar baraja giriş yapacak akımların tahmin edilmesini mümkün kılmakta ve enerji üretiminin optimize edilmesini sağlamaktadır.
Teknoloji / Ürüne Genel Bakış
Akarsu havzalarındaki tekil veya ardışık baraj gibi su yapılarının su gelirini tahmin eden, depolama tesislerinin su bütçelerini hazırlayan ve bu bütçelere göre günlük, aylık ve yıllık işletme stratejileri oluşturan bütünsel bir karar destek sistemidir.
Teknoloji / Ürün Adı
Akım Tahmin ve Havza Optimizasyon Modeli
Teknoloji / Ürün Kısa (Kod) Adı
ATHOM
Teknoloji / Ürün Türü
Nihai Ürün
Teknoloji / Ürün Özellikleri ve Faydaları
ATHOM yüksek doğrulukta akım tahminleri üretmektedir. 10 güne kadar 2 km x 2 km çözünürlükte meteorolojik tahmin çıktı olarak sunulabilmektedir. Noktasal bazlı olarak su akım tahminleri 200 m x 200 m çözünürlükte sunulabilmektedir. ATHOM sayesinde Seyhan Havzası’nda yıllık ortalama en az % 5 olmak üzere, 4 yıl için toplamda 830 milyon metreküp su tasarrufu sağlanmıştır. Yapay zeka tabanlı modeller ile geliştirilen, dinamik ve operasyonel yapıda olan ATHOM, akım tahminlerinde % 95’lere varan ortalama tahmin doğruluğu ile suyun en verimli şekilde kullanılmasını ve maksimum düzeyde enerji elde edilmesi sağlamaktadır. Doğru işletme politikaları ile enerji üretiminde yıllık minimum %5 daha fazla enerji üretimi mümkün olmaktadır.
Geliştirici Araştırma Grupları
BYET Enerji İzleme ve Tahmin AG
Üretim ve Teknoloji Durumu
Kurulum/Üretim Kapasitesi
Yılda 2 adet sistem (havza uygulaması) kurulumu ve devreye alınması kapasitesine sahiptir.
Mevcut Durum
Sistem aktif olarak kullanılabilmekte ve kurulabilmektedir.
Teknoloji Hazırlık Seviyesi (THS)
THS 8
Teknik Yetenekler
Harita Tabanlı Veri İzleme ve Analiz
Gözlem istasyonlarının ve barajların konum, detay bilgileri ve anlık olarak gözlem verileri harita altlıkları ile birlikte kullanıcıya sunulmaktadır.
- Akım ve Göl Gözlem İstasyonu Verileri
- Kar ve Meteoroloji Gözlem İstasyonu Verileri
- Müteferrik Gözlem İstasyonu Verileri
Harita Tabanlı Meteorolojik Tahminler
10 güne kadar harita tabanlı meteorolojik tahminler katmanlar şeklinde dinamik olarak gösterilmektedir.
- Kar Su Eşdeğeri Tahminleri
- Karla Kaplı Alan Tahminleri
- Yağış Tahminleri
- Sıcaklık Tahminleri
Havza Profili
Havzaya ait barajların doluluk oranları ve detay bilgileri gösterilmektedir. Ayrıca yine havzadaki rezervuar ve istasyon listeleri bilgileri sorgulanabilmektedir.
- Havza Şeması
- Rezervuar Listesi
- DSİ İstasyon Listesi
- MGM İstasyon Listesi
Veri İşleme ve Analiz
Barajlara ve ölçüm istasyonlarına ait veriler DSİ, TEİAŞ ve MGM’den alınarak kullanıcıya sunulmaktadır. Veriler üzerinde izleme ve analiz işlemleri sunulurken otomatik algoritmalar veya manuel düzeltme işlemleri yapılmaktadır.
- Baraj Ölçüm Verileri
- Baraj Aylık İşletme Tablosu
- Baraj Yıllık İşletme Programı
- DSİ ve MGM İstasyon Ölçüm Verileri
- Fevk Olayları
- Günlük Su Seviyesi ve Miktarı
- Aylık Su Seviyesi ve Miktarı
- Günlük ve Aylık Enerji Üretimi
Kısa ve Uzun Süreli Meteorolojik Tahminler
Havza bazlı olarak meteorolojik tahminler kısa ve uzun süreli olarak oluşturulmakta ve kullanıcıya sunulmaktadır.
Akım Tahminleri
Havza bazlı olarak her bir baraj giriş akım tahminleri Kısa süreli (3-10 günlük, saatlik çözünürlükte) ve Uzun Süreli (15 Aylık, günlük çözünürlükte) akım tahminleri oluşturulmaktadır. Bu tahminler oluşturulurken en güncel modeller kullanılmakta ve sürekli güncellenen tahminler operasyonel bir yapıda kullanıcıya sunulmaktadır. Tahminler hem noktasal hem de olasılıklı oluşturulmakta ve elde edilen akım tahminleri için baraj bazlı ıslak/kurak sezon analizleri yapılmaktadır.
Havza Optimizasyon (İşletme)
Baraj bazlı olarak elde edilen akım tahminleri kullanılarak kısa süreli (Taşkın amaçlı, 10 güne kadar) ve uzun süreli (Enerji amaçlı, 15 aya kadar) olarak oluşturulmakta ve kullanıcıya sunulmaktadır. Tüm havza kaskat olarak ihtiyaç duyulan kısıtlara uygun olarak işletilmekte ve elde edilen işletme programı bilgileri kullanıcılara sunulmaktadır.
Sonuçların Raporlanması
Elde edilen tüm akım tahminleri ve baraj işletme eğrileri kullanıcıya geçmiş yıl davranışlarıyla birlikte sunulmakta ve havza bazlı olarak toplu raporlamalar kullanıcıya hızlı bir şekilde sunulmaktadır.
- Hidroelektrik Santraller (HES): Su kullanımını optimize ederek enerji üretimini maksimize etmek.
- Su Yönetim Sistemleri: Devlet Su İşleri (DSİ) gibi kurumların havza bazında su bütçesi hazırlaması ve yönetmesi.
- Akarsu Havzaları ve Barajlar: Taşkın kontrolü, kuraklık yönetimi ve su tahsis kararlarının etkin bir şekilde alınması.
