ENERJİ
RİTM
Rüzgâr Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi
Rüzgâr Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi (RİTM), Türkiye’deki rüzgâr enerjisi santrallerinin üretim kapasitesini gerçek zamanlı olarak izlemek ve kısa-orta vadeli üretim tahminleri gerçekleştirmek üzere geliştirilen yüksek teknolojiye sahip bir sistemdir. Sistem, meteorolojik model verilerini (GFS, ECMWF, WRF vb.), santrallerden gelen gerçek zamanlı SCADA verilerini ve güç kalitesi ölçümlerini entegre ederek yapay zekâ destekli tahmin algoritmaları ile üretim öngörüleri sunar. RİTM platformu, hem fiziksel modelleme (sayısal hava tahmini) hem de veri odaklı yaklaşımlar (makine öğrenmesi) kullanarak, 6 saatlik ve 72 saate kadar uzanan zaman dilimleri için tahmin üretme kapasitesine sahiptir. TEİAŞ ve TÜBİTAK MAM iş birliğiyle geliştirilen bu sistem, enerji arz-talep dengesinin sağlanmasına katkı sunarken; elektrik şebekesinin güvenli, sürdürülebilir ve verimli çalışmasını destekleyen stratejik bir teknoloji altyapısı sunar.
Teknoloji / Ürüne Genel Bakış
Türkiye’deki tüm Rüzgar Enerji Santrallerinin (RES) üretimlerini gerçek zamanlı olarak izleyen ve şebeke operasyonları için kritik öneme sahip güç tahminleri üreten ulusal bir merkez ve yazılım sistemidir. Türkiye’de alanında bir ilk olup, dünyadaki öncü uygulamalardan biri olarak kabul edilmektedir.
Teknoloji / Ürün Adı
Rüzgar Gücü İzleme ve Tahmin Sistemi
Teknoloji / Ürün Kısa (Kod) Adı
RİTM
Teknoloji / Ürün Türü
Nihai Ürün / Ulusal İzleme Sistemi
Teknoloji / Ürün Özellikleri ve Faydaları
RİTM’in sağladığı faydalar arasında, enerji arz ve talep dengesinin optimize edilmesi, şebeke yönetiminin daha verimli hale gelmesi, rüzgâr enerjisinin sistemde daha etkin kullanılması ve yatırım kararlarının veri destekli bir şekilde alınması yer almaktadır. Bu teknoloji, enerji sektörü profesyonelleri ve santral işletmecileri için stratejik bir araç olmasının yanı sıra, sürdürülebilir enerji kullanımının artırılmasına da katkı sağlamaktadır.
Geliştirici Araştırma Grupları
BYET Enerji İzleme ve Tahmin AG
Üretim ve Teknoloji Durumu
Kurulum/Üretim Kapasitesi
Yılda 1 adet ulusal sistem kurulumu ve güncellenmesi kapasitesine sahiptir.
Mevcut Durum
Sistem aktif olarak devrededir ve kullanılmaktadır.
Teknoloji Hazırlık Seviyesi (THS)
THS 8
Teknik Yetenekler
Gerçek Zamanlı İzleme Sistemi
Rüzgâr Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi (RİTM) platformunun temel bileşenlerinden biridir ve rüzgâr santrallerinin anlık enerji üretim kapasitesini takip etmek için kullanılan güçlü bir teknolojidir. Bu sistem, her bir rüzgâr santralinden gelen SCADA verilerini ve güç kalitesi ölçümlerini toplayarak, santrallerin performansını sürekli olarak izler. Gerçek zamanlı veri akışı sayesinde, santrallerin elektrik üretimi, rüzgâr hızı, yönü ve enerji verimliliği gibi parametreler anlık olarak gözlemlenir. Bu veriler, şebeke operatörlerine enerji üretimindeki ani değişiklikleri ve potansiyel arızaları hızla tespit etme imkanı sağlar. Ayrıca, sistem rüzgâr enerjisinin şebekeye entegrasyonunu daha verimli hale getirerek, şebeke denetimini güçlendirir ve arz-talep dengesinin korunmasına yardımcı olur. Gerçek zamanlı izleme, rüzgâr santrallerinin performansını optimize ederken, enerji üretiminde daha iyi öngörü ve karar alma süreçleri için de temel veri kaynağı oluşturur.
Üretim Tahmin Modelleri
Rüzgâr Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi (RİTM) sisteminin en kritik unsurlarından biridir ve rüzgâr enerjisinin gelecekteki üretimini öngörmek için kullanılan gelişmiş matematiksel ve istatistiksel yöntemleri kapsar. Bu modeller, rüzgâr hızını, yönünü ve diğer atmosferik parametreleri analiz etmek amacıyla GFS ve ECMWF gibi uluslararası hava tahmin modelleriyle entegre çalışır. Ayrıca, yerel meteorolojik modeller, örneğin ALADIN ve WRF, daha ayrıntılı ve bölgesel hava durumu tahminleri sunarak, rüzgâr enerjisi üretiminin daha hassas bir şekilde tahmin edilmesini sağlar. Makine öğrenmesi algoritmaları, geçmiş verilerle sürekli olarak modelin doğruluğunu artırarak, kısa vadeli (6 saat) ve uzun vadeli (72 saate kadar) üretim tahminleri oluşturur. Bu sayede, şebeke operatörleri enerji talep dalgalanmalarını önceden öngörebilir, enerji kaynaklarının verimli kullanımını sağlayabilir ve potansiyel üretim kayıplarını minimize edebilir. Üretim tahmin modelleri, rüzgâr enerjisinin daha etkili bir şekilde entegrasyonunu sağlayarak, enerji arzının sürdürülebilirliğini ve şebeke güvenliğini destekler.
Veri Analitiği Araçları
Rüzgâr Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi (RİTM) sisteminin etkinliğini artıran ve rüzgâr enerjisi üretimiyle ilgili verilerin derinlemesine analiz edilmesine olanak tanıyan güçlü teknolojik bileşenlerdir. Bu araçlar, toplanan büyük veri setlerini işlemek, analiz etmek ve anlamlı öngörüler üretmek için kullanılır. Makine öğrenmesi, yapay zeka ve istatistiksel analiz yöntemleri, sistemin enerji üretimi tahminlerinin doğruluğunu artırırken, rüzgâr santrallerinin performans verilerini daha etkili bir şekilde yorumlamaya yardımcı olur. Ayrıca, zaman serisi analizi ve kümeleme algoritmaları gibi gelişmiş teknikler, geçmiş üretim verilerini ve hava durumu parametrelerini analiz ederek gelecekteki enerji üretim trendlerini tahmin eder. Veri analitiği araçları, anlık izleme verilerinden elde edilen bilgileri bir araya getirerek, enerji üretimindeki sapmaları ve olası arızaları erken tespit etmeyi sağlar. Bu araçlar, santrallerin verimliliğini optimize etmenin yanı sıra, şebeke operatörlerine enerji yönetiminde daha bilinçli ve hızlı kararlar alabilme yeteneği sunar. Sonuç olarak, veri analitiği araçları, rüzgâr enerjisinin sistemde daha etkin kullanılmasını sağlayarak, sürdürülebilir enerji üretimini destekler.
Optimizasyon ve Karar Destek Yazılımları
Rüzgâr Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi (RİTM) sisteminin etkinliğini maksimize etmek ve rüzgâr enerjisinin şebekeye entegrasyonunu optimize etmek için kullanılan kritik araçlardır. Bu yazılımlar, rüzgâr santrallerinden alınan gerçek zamanlı verilerle birlikte, hava tahmin modellerinden elde edilen sonuçları analiz ederek enerji üretiminde en verimli sonuçları elde etmek amacıyla çalışır. Optimizasyon algoritmaları, enerji arzı ve talebini dengelemek için, rüzgâr enerjisinin ne zaman ve ne kadar üretileceğini tahmin eder ve bu verileri şebeke yönetimine entegre eder. Aynı zamanda, karar destek yazılımları, santral yöneticileri ve şebeke operatörleri için veriye dayalı kararlar almalarını sağlayacak analizler sunar. Bu yazılımlar, enerji üretiminin verimli bir şekilde yönlendirilmesi, potansiyel kesintilerin minimize edilmesi ve operasyonel maliyetlerin düşürülmesi konusunda önemli faydalar sağlar. Yapay zeka ve makine öğrenmesi algoritmalarıyla güçlendirilmiş bu yazılımlar, sadece anlık kararları değil, aynı zamanda uzun vadeli stratejik kararları da destekler. Böylece, rüzgâr enerjisinin sistemde daha etkin, sürdürülebilir ve ekonomik bir şekilde kullanılmasına katkı sağlanır.
- Rüzgar Enerji Santralleri (RES) ve Sistem Operatörleri (TEİAŞ): Rüzgar santrallerinin üretimini anlık izlemek, üretim tahminleri ile şebeke dengelemesini ve gün öncesi/gün içi piyasası operasyonlarını planlamak.
