Önem

TCDD Yerli Telekomand Sisteminin Geliştirilmesi Projesi, enerji SCADA sistemleri alanında dışa bağımlılığı azaltmayı amaçlayan stratejik bir milli teknoloji girişimidir. Proje kapsamında geliştirilecek yerli yazılım altyapısı ile, TCDD'nin enerji izleme ve yönetim sistemlerinin kontrolü tek bir merkezde toplanarak, kritik görevlerde dış kaynaklı çözümlere olan ihtiyacın ortadan kaldırılması hedeflenmektedir. Bu yaklaşım sayesinde; yıllık lisans giderlerinden önemli ölçüde tasarruf edilmesi, bakım ve işletme süreçlerinin sadeleştirilmesi, ayrıca siber güvenlik risklerinin azaltılması öngörülmektedir. Proje tamamlandığında, geliştirilen yazılımın TEİAŞ, EÜAŞ, TİGEM gibi diğer kamu kurumlarında da kullanılabilir hale getirilmesiyle ülke genelinde standartlaşmış, sürdürülebilir bir SCADA ekosistemi oluşturulması planlanmaktadır.

Proje aynı zamanda mühendislik ve yazılım geliştirme açısından da özgün çıktılar ortaya koymayı amaçlamaktadır. IEC 60870-5-104 gibi uluslararası iletişim protokollerinin yerli çözümlerle bütünleştirilmesi, gerçek zamanlı veri işleme altyapılarının oluşturulması ve hiyerarşik rol-yetki bazlı kullanıcı erişimi gibi kritik işlevler ile yazılımın güvenli, dinamik ve genişleyebilir bir yapıya sahip olması hedeflenmektedir.

Proje kapsamında geliştirilen çizim modülü, demiryolu elektrifikasyon altyapısının sahadaki gerçek bileşenleriyle birebir eşleşen görsel temsillerle modellenmesini ve yapılandırılmasını sağlamaktadır. Bu modül ile yapılan çizimler kullanılarak; grafik arayüz üzerinden saha anlık olarak izlenebilmekte, cihazların konumları ve ölçüm verileri takip edilebilmekte, alarm oluşması halinde sesli ve görsel uyarılarla bilgilendirme yapılabilmektedir. Yalnızca bir çizim aracı olmanın ötesine geçen bu modül, dinamik yapılandırma kabiliyeti, hızlı modelleme olanakları ve TCDD’ye özgü gereksinimlere yanıt verebilen esnek yapısıyla, geleneksel sistemlere kıyasla operasyonel hız ve esneklik açısından önemli bir yenilik sunmayı hedeflemektedir.

Kullanıcı arayüzlerinde ise TCDD'ye özgü standart semboller ve kullanıcı deneyimi esas alınarak tasarlanacak ortak yapılar sayesinde kurum çalışanlarının adaptasyon süreci kolaylaştırılacaktır. Bu yönleriyle proje, yalnızca bir SCADA sistemi geliştirme çalışması değil; aynı zamanda kamu kurumları için örnek teşkil edebilecek bir teknoloji geliştirme ve dijital dönüşüm hamlesi niteliğindedir. Akademik ve sektörel düzeyde yeni iş birliklerini destekleyecek şekilde tasarlanan proje çıktılarının, yerli yazılım ekosistemine uzun vadeli katkı sağlaması hedeflenmektedir.